En yaygın trend dönüş formasyonları arasında gösterilen ters omuz baş omuz modeli, omuz baş ve omuz paterninin zıttıdır. Bir finansal aracın düşüş sonrası yükselişe geçeceğini belirten formasyon hem basit hem de sıkça kullanılan grafikler arasında yer alır.
Ters omuz ve baş paterni olarak da bilinen modelleme, trend yönünü belirleme konusunda analistlere ve yatırımcılara yardım edebilir. Art arda gerçekleşen yükseliş ve düşüşler sonrası iki omuz ve bir baş şekli ortaya çıkar.
TOBO, ters omuz baş ve omuz ifadesinin kısaltması olarak tanımlanabilir. Kısaca TOBO olarak adlandırılan modelde satıcılar trend yönünü belirleyen gruptur.
İlgili grafikte bir finansal aracın dip noktasına ulaştıktan sonra yükselmesi, ardından ikinci kez daha fazla düşüp aynı oranda yükselmesi, finalde ise tekrar düşüp yükselmesi görülebilir.
Formasyon, gerçekleşme olasılığı yüksek olan ve analistler tarafından çokça kullanılan paternler arasında bulunur.
Ters omuz ve baş paterni, tıpkı omuz baş omuz formasyonu gibi çalışır. Aralarındaki fark OBO modelinin trend düşüşünü, TOBO’nun ise yükselişini simgelemesidir.
Modellemenin aktif hale gelmesi için yaka çizgisini, yani direnci kırması beklenir. Direnç noktasını aşan bir hacim artışı görüldüğünde modelin çalışmaya başladığı söylenebilir.
Sıkça kullanılan bu analiz yöntemi kazanç, kayıp ve direnç noktalarının grafiksel olarak anlaşılmasını sağlamada faydalıdır. Bu noktada öncelikle kazanç noktası belirlemek için baş ve boyun çizgisi mesafesini tespit etmek gerekir. Yatırım aracının yükselişe geçtiğini vurgulayan patern, kâr elde etmek isteyenler için en ideal noktayı bulmaya yardımcı olabilir.
Modelin oluşumunda iki adet omuz ve bir baş figürü bulunur. Grafikteki yaka çizgisi ise omuz ve baş arasındaki üst kısımlardan meydana gelir. Modelleme 4 aşamadan geçtikten sonra tamamlanır.
Grafiğin aşama aşama oluşumu şu şekildedir:
Modeli yorumlayan çoğu yatırımcı, ikinci omuz oluştuktan sonra grafiğin tamamlandığını düşünür. Ancak yaka çizgisi üzerinde bir kapanış gerçekleşmeden bunu tam olarak söylemek pek de mümkün değildir.
Yani, modelin ters omuz ve baş paterni olduğunu kabul etmek için boyun çizgisi üstünde kapanışları beklemek mantıklı olacaktır. Yaka çizgisi bazen aşağı bazen de yatay şekilde olabilir.
Ters omuz ve baş patern grafiğini takip edip işlem yapmak isteyenlerin, boyun çizgisi kırılımını veya re-test hareketini beklemesi gerekir. Bu sayede daha doğru hamleler yapabilmek mümkün olur.
Modelin yükselme hedefi, baş ve boyun çizgisi arasındaki mesafe kadar olabilir. Stop-loss noktası ise sağ omuz bölgesinin biraz altı olarak belirlenebilir.
Hisse senedi ve forex piyasalarında analiz yapmak adına vazgeçilmez araçlardan biri olan ters omuz ve baş modeli, trend dönüşlerinin belirlenmesine katkı sunar. Grafiğin nasıl yorumlanacağını bilmek, hangi noktada işlem yapmanız gerektiğini anlamanızı sağlayabilir.
Ters omuz ve baş modelinde yanlış bir noktada işlem gerçekleştirseniz bile bir süre bekleyerek kazançlı hale geçmeniz mümkündür. Çünkü model, yükseliş trendine işaret eder.
Bazı traderlar grafiğin baş bölümünde menkul kıymetin daha da düşebileceği konusunda endişe yaşar. Ancak deneyimli kişiler modeli doğru şekilde analiz ettiğinde fiyat hareketlerinin yukarı yönlü seyredeceğini anlayabilir. Bu noktada kazanç ve risk analizini dikkatli bir biçimde yorumlamak, doğru hamleler adına önem taşır.
Grafiği yorumlarken şu noktaları göz önüne alabilirsiniz:
Ters omuz ve baş paterni güçlü ve trend belirleyici sinyaller vermesi yönünden yatırımcılara fayda sunar. Sırasıyla sol omuz, baş ve sağ omuz oluşumunu görsel hale getiren ilgili patern, grafik yorumu yapabilen yatırımcılar için finansal aracın fiyat hareketlerini öngörmeye yardım eder. Yine de modellemenin başarısını artırmak adına farklı analiz araçlarıyla destekleyerek daha sağlıklı sonuçlar elde edebilirsiniz.
Ters omuz ve baş paterninin grafikle gösterimine TOBO grafiği adı verilir. Bir finansal varlığın düşüşünde görülen TOBO grafiği, varlığın bir süre sonra yükselişe geçebileceğinin habercisidir.
Grafikte mum çubuklarıyla birlikte bir menkul kıymetin temel fiyat hareketleri gözlemlenebilir. Elbette yatırım kararı almak için grafik tek başına yeterli olmayabilir. Bu sebeple yardımcı formasyonlarla desteklenmesinde fayda vardır.
Omuz baş ve omuz modelinin tam tersi olan ilgili paterni işlem yapmak için kullanırken çizimde birtakım noktalara dikkat etmek gerekir. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Model çizimi yaparken tüm bu noktaları göz önüne almak gerekir. Formasyon çizimi için borsa uygulamalarından yararlanmak mümkündür. Bunun yanında çeşitli fiyat analiz araçları da çizim yapmak için tercih edilebilir. Modelin çizimiyle birlikte direnç seviyeleri, fiyat hareketleri gibi oluşumları daha rahat bir biçimde takip edebilir, yatırımlarınızı buna göre oluşturabilirsiniz.
Ters omuz ve baş modellemesi yaygın kullanılan bir analiz yöntemidir. Paternin en sık kullanıldığı finans piyasaları arasında borsa, kripto para piyasaları, Forex ve emtia piyasaları yer alır. Ek olarak söz konusu formasyon endeks takip yöntemi olarak da kullanılabilir. Çeşitli finansal varlıkların alım-satım işlemlerinde paternin yön gösterici tekniğinden yararlanmak mümkündür.