Teknik Analizde En Fazla Kullanılan 10 İndikatör

İster hisse senedi ister emtia piyasalarıyla ilgileniyor olun, stratejinizin bir parçası olarak teknik analizi kullanmak doğru pozisyonlar almanıza yardımcı olur.

Bu analiz tekniğini kullanırken de indikatörlerden faydalanmak gerekir. İndikatörler, bir fiyat grafiğinde çizgi olarak çizilen ve yatırımcıların piyasadaki belirli sinyalleri ve eğilimleri belirlemelerine yardımcı olabilecek matematiksel hesaplamalardır.

Öncü göstergeler ve gecikmeli göstergeler dahil olmak üzere farklı indikatörler bulunur. Öncü gösterge, gelecekteki fiyat hareketlerini gösteren bir tahmin sinyalidir, gecikmeli gösterge ise geçmiş trendlere bakarak momentumu gösterir.

Bu içeriğimizde, yatırımcıların borsada alım satım kararı verirken teknik analizde sıklıkla kullandığı 10 indikatörü detaylarıyla ele alacağız. Daha fazla bilgi için indikatör nedir içeriğimize göz atabilirsiniz.

Hareketli Ortalama (MA)

Hareketli ortalamalar, bir finansal aracın fiyat noktalarını belirli bir zaman diliminde birleştirir ve tek bir trend çizgisi sunmak için veri noktası sayısına böler. Kullanılan veriler MA'nın uzunluğuna bağlıdır. Örneğin, 200 günlük bir MA için 200 günlük fiyat verisinin kullanılması gerekir.

Bu gösterge, yeni veriler geldikçe değişen fiyatlarla sürekli değiştiği; yani sabit bir veri olmadığı için “hareketli” olarak nitelendirilmiştir.

MA göstergesini kullanarak, destek ve direnç seviyelerini inceleyebilir ve önceki fiyat hareketlerini (piyasanın geçmişi) tespit edebilirsiniz.

Hareketli Ortalama Nasıl Hesaplanır?

MA, bir veri setindeki eğilimler hakkında genel bir fikir edinmek için bir teknik kullanarak herhangi bir sayı alt kümesinin hesaplanan ortalamasıdır. MA formülünü anladıktan sonra, MA'nızı elde etmek için herhangi bir alt kümeyi hesaplamaya başlayabilirsiniz. Herhangi bir süre için hesaplanabilir, bu da onu hem uzun hem de kısa vadeli eğilimleri tahmin etmek için son derece kullanışlı hale getirir.

MA'yı hesaplamak için basitçe sayı kümesini toplar ve kümedeki toplam değer sayısına bölersiniz. Örneğin, beş yıllık bir dönemin hareketli ortalamasını hesaplamak istiyorsanız, bu dönemdeki sayıları toplar ve ardından beşe bölersiniz.

Yatırımcılar İçin Hareketli Ortalamaları Kullanma Yöntemleri

MA'ları kullanmak teknik analiz stratejileri için temel olabilir ve tekniklerin bir kombinasyonunu kullanmak uzun ve kısa vadeli tahminlerle sonuçlanabilir. MA'lar manuel olarak hesaplanabilir ve sadece formülü takip ederek herhangi bir grafik analizinde kullanılabilir.

Yukarıda tartışıldığı gibi, MA'lar destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılabilir. İşlem platformu grafikleri, yatırımcılara teknik analiz konusunda yardımcı olmak için MA'ların yanı sıra Bollinger bantları ve göreceli güç endeksi (RSI) gibi diğer teknik araçları da içerir.

3 ana hareketli ortalama türü olduğu söylenebilir:

• Basit Hareketli Ortalama (SMA)
• Ağırlıklı Hareketli Ortalama (WMA)
• Üstel Hareketli Ortalama (EMA)

Üstel Hareketli Ortalama (EMA)

EMA, yakın dönem veri noktalarına daha fazla ağırlık verilerek hesaplanır. En popüler EMA'lar kısa vadeli ortalamalar için 12 ve 26 günlük, uzun vadeli ortalamalar için ise 50 ve 200 günlük EMA'lar’dır. EMA’lar temel analiz ve teknik analizin diğer göstergeleriyle birlikte kullanıldığında yatırımcılar için önemli piyasa hareketlerini teyit etmelerine yardımcı olabilir.

Basit Hareketli Ortalama (SMA)

SMA (simple moving average), bir menkul kıymetin istenen herhangi bir dönemdeki ortalama kapanış fiyatı alınarak hesaplanır. Hareketli ortalama formülünü hesaplamak için toplam kapanış fiyatı dönem sayısına bölünür.

Örneğin, son beş kapanış fiyatı şu şekildeyse:

28.93+28.48 +28.44+28.91+28.48 = 143.24

Beş günlük SMA: 142.24/5= 28.65.

MACD (Moving Average Convergence Divergence)

MACD, iki hareketli ortalamayı karşılaştırarak momentumdaki değişiklikleri tespit eden bir göstergedir. Bu indikatör, yatırımcıların destek ve direnç seviyeleri etrafındaki olası alım ve satım fırsatlarını belirlemelerine yardımcı olur.

Genellikle 26 günlük üssel hareketli ortalamanın 12 günlük üssel hareketli ortalamadan çıkartılması ile ortaya çıkar. Bu indikatörün kullanıldığı grafiklerde iki hareketli ortalamanın EMA değerleri (Üssel Hareketli Ortalama) Sinyal Çizgisi ve iki hareketli ortalamanın arasındaki fark gösterge çizgisini oluşturur. Ortada sıfır çizgisi altında ve üstünde hareket eden bir histogram grafiği oluşur.

'Yakınsama' iki hareketli ortalamanın bir araya geldiği anlamına gelirken, 'ıraksama' birbirlerinden uzaklaştıkları anlamına gelir. Hareketli ortalamalar birbirine yaklaşıyorsa momentum azalıyor, uzaklaşıyorsa momentum artıyor demektir.

MACD göstergesi üç bileşenden oluşur:

• İki hareketli ortalama arasındaki mesafeyi ölçen MACD çizgisi
• Fiyat momentumundaki değişiklikleri tanımlayan ve alım ve satım sinyalleri için tetikleyici görevi gören sinyal hattı
• MACD ile sinyal çizgisi arasındaki farkı temsil eden histogram

Daha fazla detay için MACD indikatörü nedir içeriğimize göz atabilirsiniz.

Bollinger Bantları

Bollinger Bantları, fiyatların göreceli olarak yüksek mi yoksa düşük mü olduğunu belirlemek için bir çerçeve sunar.

1980’de John Bollinger tarafından geliştirilen Bollinger bantları, standart sapma ile ilişkilidir. Bu bantların daralması ya da genişlemesi fiyatlara yönelik bir analiz yapmamıza yardımcı olur. Fiyatların alt banda yaklaşması düşüşe, üst banda yaklaşması ise yükselişe işaret etmektedir. Bandın genişliği son dönemdeki oynaklığı yansıtacak şekilde artar ve azalır.

Bantlar birbirine ne kadar yakınsa - ya da ne kadar 'dar' ise  finansal aracın algılanan oynaklığı o kadar düşüktür. Bantlar ne kadar genişse, algılanan oynaklık da o kadar yüksektir.

Çoğunlukla uzun süreli fiyat hareketlerini tahmin etmek kullanılan bir indikatör olan Bollinger bantlarında fiyat sürekli olarak bandın üst parametrelerinin dışına çıktığında aşırı alım, alt bandın altına indiğinde ise aşırı satım söz konusu olabilir.

Göreceli Güç Endeksi – RSI (Relative Strength Index)

RSI, birçok yatırımcının karar alırken kurduğu stratejide kullandığı popüler bir teknik analiz indikatörüdür.

RSI, fiyat değişimlerinin hızını ve büyüklüğünü tespit ederek aşırı alım ve aşırı satım bölgelerini tespit etmeyi kolaylaştırır.

Yatırımcılar için momentumu, piyasa koşullarını ve tehlikeli fiyat hareketleri için uyarı sinyallerini belirlemelerine yardımcı olmak için kullanılan bir göstergedir. RSI, 0 ile 100 arasında bir rakam olarak ifade edilir. Finansal piyasalarda yaklaşık 70 seviyesindeki bir değer genellikle aşırı alım olarak kabul edilirken, 30 veya 30'a yakın bir değer ise genellikle aşırı satım olarak kabul görür.

Aşırı alım sinyali kısa vadeli kazançların vadesinin dolduğunu ve varlıkların bir fiyat düzeltmesi yaşayabileceğini gösterir. Buna karşılık, aşırı satım sinyali ise kısa vadeli düşüşlerin vadeye ulaştığı ve varlıkların bir ralli içine girebileceği anlamına gelebilir.

RSI Nasıl Hesaplanır?

RSI gösterge değeri aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:

RSI = 100 - 100 / (1 + RS)

Burada RS, x dönemdeki ortalama kazançlar / x dönemdeki ortalama kayıplardır

Esasen RSI, kârlı fiyat kapanışlarının kârsız fiyat kapanışlarına göre yüzde olarak yansıtıldığı bir hesaplamadır. Gösterge değeri yüzde olarak yansıtıldığı için 0 ile 100 arasında hareket etmektedir.

Stokastik Osilatör

Bir finansal varlığın belirli bir kapanış fiyatını zaman içindeki fiyat aralığıyla karşılaştıran, momentum ve trend gücünü gösteren bir göstergedir. 0'dan 100'e kadar bir ölçek kullanır.

20'nin altındaki bir okuma genellikle aşırı satım piyasasını ve 80'in üzerindeki bir okuma aşırı alım piyasasını temsil eder. Bununla birlikte, güçlü bir trend mevcutsa, bir düzeltme veya ralli gerçekleşmeyebilir.

Fibonacci Düzeltmesi (Fibonacci Retracement)

Fibonacci düzeltmesi, bir piyasanın mevcut trendine karşı ne derece hareket edeceğini belirleyebilen bir göstergedir. Geri çekilme, piyasanın geçici bir düşüş yaşadığı zamandır, aynı zamanda bir geri çekilme olarak da adlandırılır.

Piyasanın bir tepki vereceğini düşünen yatırımcılar bunu doğrulamak için genellikle Fibonacci düzeltmesini kullanır. Bunun nedeni, yukarı veya aşağı yönlü bir eğilimi gösterebilecek olası destek ve direnç seviyelerinin belirlenmesine yardımcı olmasıdır.

Yatırımcılar bu gösterge ile destek ve direnç seviyelerini belirleyebildikleri için, durakların ve limitlerin nereye uygulanacağına veya pozisyonlarını ne zaman açıp kapatacaklarına karar vermelerine yardımcı olabilir.

Bu indikatör, Fibonacci sayı dizisi ve oranlarına dayanır. Fibonacci sayı dizisi, her sayının kendisinden önce gelen iki sayının toplamı olduğu bir dizidir (0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, vb.). Örneğin bir hisse senedinin fiyatının 10 TL arttığını ve ardından 2,36 TL düştüğünü düşünelim. Bu durumda ilgili hisse bir Fibonacci sayısı olan yüzde 23,6 oranında geri çekilmiştir.

Yatırımcılar Fibonacci'yi Neden Kullanır?

Fibonacci düzeltmeleri, finansal piyasalarda gelecekteki potansiyel fiyatları tahmin etmek için yatırımcılar tarafından kullanılan popüler bir teknik analiz biçimidir.

Doğru kullanıldığında yatırımcıların geçmiş fiyat hareketlerine dayanarak yaklaşan destek ve direnç seviyelerini belirlemelerine yardımcı olabilir.

Ichimoku Bulutu (Ichimoku Cloud)

Adından da anlaşılacağı üzere ilk olarak Japonya hisse senedi ve emtia piyasalarında rağbet gören Ichimoku indikatörü, son yıllarda Avrupa ülkelerinde de popülerliğini artıran bir teknik analiz aracıdır. Diğer birçok teknik gösterge gibi destek ve direnç seviyelerini belirler.

Bununla birlikte, fiyat momentumunu da tahmin ederek yatırımcılara karar verme noktasında yardımcı olacak sinyalleri sağlar. Bu gösterge tek bir grafikten çok fazla bilgiye ihtiyaç duyan yatırımcılar tarafından tercih edilir.

Özetle, piyasa trendlerini belirler, mevcut destek ve direnç seviyelerini gösterir ve gelecekteki seviyeleri tahmin eder.

Ortalama Gerçek Aralık – ATR (Average True Range)

Bir finansal varlığın volatilitesini ölçmek için kullanılan Ortalama Gerçek Aralık (ATR), fiyat hareketindeki boşlukları dikkate alarak oynaklığı ölçer. ATR hesaplaması tipik olarak gün içi, günlük, haftalık veya aylık olabilen 14 periyoda dayanır.

ATR Nasıl Hesaplanır?

ATR, hesaplanması basit ve yalnızca tarihsel verileri gerektiren bir teknik analiz indikatörüdür. Zaman aralığı genellikle 14 gün olarak belirlense de daha hassas hesaplamalar için daha dar bir zaman aralığı belirlenmesi de mümkündür.

ATR, bazı gerçek aralık göstergelerinin 14 günlük basit hareketli ortalamasıdır. Aşağıda belirtilen üç farklı yöntem ile hesaplanan gerçek aralıklardan en büyük olan değer kullanılır:

• Birinci yöntem: Mevcut pik fiyat - bir önceki dönemin kapanış fiyatı
• İkinci yöntem: Mevcut dip fiyat - bir önceki dönemin kapanış fiyatı
• Üçüncü yöntem: Mevcut pik fiyat - mevcut dip fiyat

Standard Sapma Göstergesi (Standard Deviation)

Finansal gösterge olarak kullanılan standart sapma göstergesi, bir finansal enstrümanın fiyatının ne kadar volatil olduğunu ölçmeye yardımcı olan bir indikatördür.

Anlaşılır bir örnekle açıklamak gerekirse; bir hisse senedinin standart sapması ne kadar yüksekse fiyat hareketlerinin de daha yüksek volatiliteye sahip olduğu söylenebilir.

Standart sapma göstergesi, çoğunlukla fiyat hareketlerinin yönünü tahmin etmek için kullanılır.

ADX (Average Directional Index)

Finansal piyasalarda kullanılan bir teknik analiz göstergesidir. ADX, bir finansal araçta trendin ne kadar güçlü veya zayıf olduğunu ölçmek için kullanılır. ADX değeri genellikle 0 ile 100 arasında değişir. Yüksek bir ADX değeri güçlü bir trendi işaret ederken düşük bir ADX değeri, trendin zayıf veya yatay olduğunu gösterebilir.