Short Squeeze Nedir?

Kısa Pozisyon Sıkışması veya diğer bir deyişle Short Squeeze, yatırımcıların bir yatırım enstrümanında kısa pozisyon alarak (short açarak) beklenmedik ve hızlı bir şekilde yükselen varlık fiyatları nedeniyle zararla karşılaştıkları durumu ifade eder. Bu durumda yatırımcılar, pozisyonlarını kapatmak için maddi ve psikolojik baskıyla karşı karşıya kalırlar.

Short Squeeze terimi, yatırımcılar arasında "Shortları Ezme" veya "Shortları Sıkıştırma" gibi benzetmelerle de kullanılır.

Short Squeeze Mantığı

Kısa pozisyon açtığınızda, marj hesabınızdan teminat kullanarak varlığı ödünç alıp satışını gerçekleştirirsiniz. Amacınız, varlık fiyatının düşmesiyle satın alma işlemi yaparak farkı kar olarak kazanmaktır. Ancak, beklediğinizin aksine fiyat yükselmeye başlarsa, pozisyonunuz zarar etmeye başlar.

Yükselen fiyatlar, açığa satış yapan yatırımcıları pozisyonlarını kapatmak için hisse senedini geri almak zorunda bırakır. Bu durumda, hisse senedinin fiyatı ne kadar yükselirse, pozisyonu kapatmak için daha fazla ödeme yapmak zorunda kalırsınız. Bu da daha fazla yukarı yönlü baskı oluşturur ve Short Squeeze'e yol açar.

Kısa Pozisyon Sıkışması durumunda edebileceğiniz zararlar yüksek olabilir. Çünkü hisse senedi fiyatları yükseldikçe yükselebilir. Hisse fiyatları ne kadar artarsa, zararınız da o kadar artacaktır. Ayrıca, Short Squeeze, yatırımcıların maddi ve psikolojik baskı altında kalarak panikleyebileceği bir ortam yaratır.

Bu nedenle, kısa pozisyonlarda işlem yaparken, piyasaları dikkatlice takip etmek, riskleri değerlendirmek ve risk yönetimi stratejilerini kullanmak önemlidir. Short Squeeze, yüksek getiri potansiyeli sağlayabilir, ancak aynı zamanda yüksek risk içerir.

Short Squeeze Nasıl İşler?

Short Squeeze, öncelikle beklenmedik bir varlık fiyatı yükselişi gerektiren bir durumdur. Teknik ve temel analizle açıklanamayan fiyat artışı, birçok yatırımcının zarar etmesine neden olabilir.

Açığa satış yapan bir yatırımcının pozisyonunu kapatmak için bir zaman sınırlaması yoktur. Kısa pozisyon açık olduğu sürece, hisse senedi fiyatının yükselmesi pozisyonun zarar etmesine yol açar. Bu nedenle, bir hisse senedini açığa sattıysanız, risk toleransınızı iyi belirlemeli ve pozisyonun makul bir seviyede kapanması gerektiğinde pozisyonu kapatmalısınız.

Finansal piyasalarda her zaman her şey teknik göstergelerle uyumlu olmayabilir. Spekülasyon veya tahmin edilemeyen herhangi bir nedenle açığa satış yaptığınız hisse senetleri yükseliyorsa, piyasa ile mücadele etmek yerine zararı kabullenip pozisyonu kapatmak daha mantıklı olabilir.

Adım Adım Short Squeeze Nasıl Gerçekleşir?

• Bir finansal varlıkta temel ve teknik analizle uyumsuz bir yükseliş meydana gelir.
• Yatırımcılar, varlığın fiyatının düşeceğini öngörerek kısa pozisyon almaya başlarlar.
• Beklenen düşüş yerine fiyat, manipülasyon veya başka bir nedenle yükselmeye devam eder.
• Fiyatın yükselmesiyle birlikte kısa pozisyon almış yatırımcılar zarar eder ve zarar baskısı nedeniyle pozisyonlarını kapatmak zorunda kalır. Bu da fiyatın daha da yükselmesini destekleyen bir etki yaratır.
• Sonuç olarak, kısa pozisyon almış yatırımcılar ciddi finansal kayıplarla karşı karşıya kalır ve Short Squeeze gerçekleşmiş olur.

Short squeeze, yoğun spekülasyon yaşanan piyasalarda ve hızlı fiyat hareketlerine sahne olan likiditesi düşük varlıklarda daha kolay ortaya çıkabilir. Ancak ezberleri bozan ve piyasaların tarihine geçen bazı ilginç vakalar da yaşanmıştır.

Short Squeeze Örnekleri

Aşağıdaki örnekler yıllarca konuşulan ve üzerine sayısız araştırma yapılan dünyaca ünlü short squeeze vakalarından yalnızca birkaçıdır.

Dogecoin (DOGE) Short Squeeze

2021 yılında büyük bir popülerlik kazanan Dogecoin (DOGE),  kripto para piyasasında dikkat çeken bir örnektir. Elon Musk ve diğer tanınmış isimlerin sosyal medya üzerinden yaptıkları destekleyici paylaşımlar, Dogecoin'in ilgisini artırdı. Bu durum, başlangıçta bir şaka olarak ortaya çıkan Dogecoin'in beklenmedik bir şekilde büyük bir ilgi görmesine neden oldu.

Dogecoin üzerindeki hype arttıkça, bazı yatırımcılar Dogecoin'e kısa pozisyon açarak fiyatının düşeceği beklentisiyle satış yapmaya başladı. Ancak, Dogecoin'e olan talep beklenmedik bir şekilde daha da arttı ve fiyat yükselmeye devam etti Öyle ki bir günde %400 gibi yükselişler dahi kaydetti. Bu talep artışında Elon Musk'ın Dogecoin ile ilgili paylaşımları ve destekleyici açıklamalarının büyük etkisi olduğu söylenebilir.

2008 Volkswagen Short Squeeze

Ekim 2008'de, Volkswagen beklenmedik bir şekilde bir süreliğine dünyanın en değerli halka açık şirketi haline geldi. O dönemde Porsche'nin Volkswagen'in kontrolünü ele geçirme girişimi herkesin gündemine oturmuştu. Birçok yatırımcı, Porsche'nin kontrolü ele geçirdikten sonra hisse senedinin değer kaybedeceğini öngördü ve bu nedenle büyük miktarlarda açığa satış gerçekleştirildi.

Ancak, Porsche'nin yaptığı sürpriz bir açıklama ile şirketin zaten türev ürünler kullanılarak %70'ten fazlasının satın alındığı ortaya çıktı. Bu durum, hisse senetlerini açığa satan yatırımcıları büyük bir sıkışmaya sokarak pozisyonlarını kapatmak ve borçlarını ödemek için hisse senetlerini satın almaya zorladı.

Açığa satış yapanlar dezavantajlı durumdaydı çünkü Volkswagen'in %20'si zaten satışa sunulmamış bir devlet kurumuna aitti ve Porsche, şu anda %70'ten fazlasını kontrol ediyordu. Bu nedenle piyasada geri alınabilecek çok az sayıda hisse senedi kalmıştı.

Kısa faiz oranı ve gün/karşılama oranı hızla yükseldi ve bu da hisse senedinin fiyatının 200€'dan 1.000€'un üzerine çıkmasına yol açtı. Bu durum, borsa tarihindeki en acı short squeeze olaylarından birini oluşturdu ve açığa satış yapan yatırımcılar büyük zararlarla karşılaştılar.

GameStop Short Squeeze Olayı

2021 yılında GameStop adlı şirketin hisse senetlerinin beklenmedik bir şekilde yüksek volatilite ve değer artışı yaşamasıyla gündeme gelmiştir. Olay, bir grup yatırımcının sosyal medya platformu Reddit üzerindeki WallStreetBets forumunda organize olarak GameStop hisselerine yönelik koordineli bir alım hareketi başlatmasıyla başlamıştır.

Bazı büyük hedge fonlarının, GameStop hisse senetlerinin değerinin düşeceği beklentisiyle kısa pozisyon açtığı bilinmektedir. Ancak WallStreetBets üyeleri arasında örgütlenen grup, GameStop hisselerine yönelik yoğun alım yaparak talebi artırmış ve hisse fiyatlarını büyük bir yükselişe taşımıştır.

Bu durum, kısa pozisyon sahiplerini zor durumda bırakmış ve hisse fiyatının beklenenden çok daha fazla artması nedeniyle büyük zararlarla karşılaşmışlardır. GameStop hisse senetlerinin değeri kısa sürede olağanüstü bir şekilde yükselerek finansal piyasalarda büyük bir dikkat çekmiştir.

GameStop Short Squeeze Olayı, sosyal medyanın ve internet platformlarının gücünü finansal piyasalarda gösteren bir örnek olmuştur. WallStreetBets forumunda organize olan bireylerin kolektif eylemi, geleneksel finans kurumlarının beklentilerini altüst ederek piyasalarda önemli dalgalanmalara neden olmuştur. Bu olay, yatırımcıların güçlü bir topluluk oluşturarak piyasalara etki edebileceği ve geleneksel finans anlayışını sorgulayabileceği bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.

Short Squeeze İçin Potansiyel Nedenler

Beklenmeyen Pozitif Gelişmeler

Beklenmedik olumlu haberler, bir varlığa olan ilgiyi artırabilir çünkü genellikle bu tür gelişmeler varlığın değerinin yükseleceğine işaret eder. Yatırımcılar, bu olumlu haberlerin varlık üzerindeki etkisini değerlendirerek, daha fazla kazanç elde etme fırsatı görebilirler.

Beklenmedik şekilde açıklanan olumlu haberler, genellikle şirketin performansı, büyüme potansiyeli, yeni iş anlaşmaları veya inovasyonlar gibi faktörlerle ilgili olabilir.

Ekonominin temel prensibi gereği talep arttıkça hisse fiyatı yükselir ve bir süre sonra short (kısa) pozisyon açmış yatırımcılar zarar ile yüzleşmek zorunda kalabilir.

Yüksek Talep ve Sınırlı Arz

Bir varlığın sınırlı stoğu olduğunda, bu varlığın piyasada bulunabilirliği ve elde edilebilir miktarı sınırlıdır. Kısa pozisyon sahipleri, varlığı ödünç alarak satarlar. Ancak talebin artması ve stokun sınırlı olması durumunda, kısa pozisyon sahipleri aynı varlığı geri almakta zorluk yaşayabilir.

Talep arttıkça, varlık fiyatı hızla yükselir ve kısa pozisyon sahipleri varlığı daha yüksek fiyatlarla geri almak zorunda kalabilir. Bu durumda, short pozisyon sahipleri daha büyük zararlara maruz kalabilir.

Kripto Paralarda Short Squeeze

Kripto piyasasında, kısa pozisyon sahipleri, bir kripto para biriminin değerinin düşeceği beklentisiyle satış yaparlar. Ancak, fiyat beklentilerinin aksine yükselirse, kısa pozisyon sahipleri zarar riskiyle karşı karşıya kalır.

Short Squeeze, genellikle kripto piyasasının yüksek volatilitesi ve hızlı fiyat hareketleriyle ilişkilendirilir. Beklenmedik pozitif haberler, büyük bir talep artışı veya spekülatif işlemler gibi faktörler, kısa pozisyon sahiplerini zor durumda bırakabilir. Bu durumda, kısa pozisyon sahipleri, pozisyonlarını kapatmak veya zararlarını sınırlamak için acil olarak kripto para birimini geri almak zorunda kalabilirler.

Short Squeeze, kripto yatırımcıları için önemli bir risk olabilir. Bu nedenle, yatırımcılar kripto piyasasında işlem yaparken dikkatli olmalı, piyasa koşullarını ve potansiyel riskleri değerlendirmeli ve uygun risk yönetimi stratejilerini kullanmalıdırlar. Ayrıca, Short Squeeze olaylarından etkilenen kısa pozisyon sahipleri, ani fiyat değişimlerine karşı hazırlıklı olmalı ve stratejilerini buna göre ayarlamalıdırlar.

Açığa Satış Nedir?

Açığa satış, borsada işlem gören bir hissenin fiyatının düşeceği tahmini ile hareket ederek düşüş yönlü pozisyon açmaktır. Bu işlem borsada, "short açmak" olarak da bilinir. Short pozisyon açmak için öncelikle düşüş beklentisi bulunan bir finansal varlık seçilir. Ardından, aracı bir kurum veya broker ile anlaşma sağlanarak bu varlık ödünç alınır. Ödünç alınan varlık hemen piyasada satılır. Fiyat düştüğünde, daha düşük bir fiyattan geri satın alınarak ödünç verene iade edilir ve fark kar veya zarar olarak elde edilir.

Hisse Neden Açığa Satılır?

Short Selling, yani açığa satış, farklı amaçlarla kullanılan gelişmiş bir strateji olup yatırımcılara çeşitli fırsatlar sunabilir. Yatırımcılar, açığa satış işlemine, bir hisse senedinin değerindeki beklenmedik bir düşüşten kazanç elde etmek, ani bir alıcı talebinden faydalanarak likidite sağlamak veya aynı menkul kıymetteki uzun pozisyondan kaynaklanan riski dengelemek gibi çeşitli nedenlerle açığa satış işlemine başvurabilirler.

Açığa Hisse Satmak Riskli mi?

Hisse senetlerini açığa satmak normal şartlarda oldukça risklidir çünkü kayıplar yüksek olurken potansiyel getiriler ise daha sınırlıdır. Çünkü hisse senetleri, zaman zaman değer kaybetse de doğası gereği yükselmeye meyilli yatırım enstrümanlarıdır. Hisseler dönemsel olarak yavaş, dönemsel olarak daha hızlı yükselebilir

Sonuç ve Yorum

Opsiyonlar, düşüş beklentisi olan yatırımcılar için açığa satışa oranla daha az riskli bir alternatif olabilir. Eğer bir hisse senedinin değerinde düşüş bekliyorsanız opsiyon satın alabilirsiniz böylece o hisse senedini belirli bir fiyattan satma hakkını elde etmiş olursunuz. Açığa satıştan farklı olarak geri alma zorunluluğunuz ise bulunmamaktadır.

Bu durumda, kaybınız en fazla satın aldığınız opsiyon için ödediğiniz tutar kadar olabilir. Bu şekilde, riskinizi kontrol altında tutabilir ve potansiyel kaybınızı minimize edebilirsiniz.