Piyasa değeri (market cap) bir varlığın veya şirketin toplam değerini ifade eder; hisse senetleri, şirketler veya gayrimenkuller gibi finansal veya reel varlıkların değerlendirilmesinde kullanılır. Bu değer, varlığın mevcut piyasa fiyatıyla arz ve talep dengesi doğrultusunda belirlenir.
Hisse piyasa değeri, bir hisse senedinin mevcut fiyatıyla toplam hisse sayısı arasındaki çarpımdan elde edilen değerdir. Bu değer; yatırımcılar ve analistler tarafından bir varlığın büyüklüğünü, performansını ve yatırım potansiyelini değerlendirmek için kullanılır. Ayrıca, endekslerin oluşturulması ve sektör karşılaştırmalarında da önemli bir gösterge olarak hizmet verir.
Market Cap (market capitalization), Türkçe’de piyasa değeri anlamına gelir. Bir şirketin piyasa değeri, o şirketin hisse fiyatının mevcut hisse sayısı ile çarpılmasıyla elde edilir. Bir şirketin toplam değerini gösteren bir ölçüdür ve genellikle borsada işlem gören şirketler için kullanılır.
Market cap, bir şirketin hisse fiyatı ve çıkarılmış hisse sayısıyla doğrudan ilişkilidir. Bir şirketin hisse fiyatı yükseldiğinde, piyasa değeri de artar. Benzer şekilde, hisse fiyatı düştüğünde piyasa değeri de azalır. Bu nedenle de bir şirketin yatırımcılar tarafından algılanan değerini de yansıtabilir.
Piyasa değerinin yatırımcılar açısından işlevini 10 maddede açıklayalım:
Şirketin Büyüklüğünü Gösterir: Büyük piyasa değerine sahip olan şirketler, genellikle daha köklü, güçlü ve tanınmış şirketlerdir.
Şirketin Popülerliğini ve İlgisini Yansıtabilir: Yüksek piyasa değerine sahip şirketler genellikle daha fazla yatırımcının ilgisini çeker. Yatırımcılar, popüler şirketlere yatırım yapmayı tercih edebilirler.
Performansı Değerlendirmede Yardımcı Olur: Hisse senedinin piyasa değeri zaman içinde artış veya azalış gösterebilir ve bu, yatırımcılar için performansı değerlendirmek adına bir gösterge olabilir.
Karşılaştırmalı Analizlerde Kullanılır: Benzer sektördeki şirketlerin piyasa değerleri karşılaştırılarak, bir şirketin sektördeki konumu ve büyüklüğü hakkında bilgi edinilebilir.
Yatırım Potansiyelini Değerlendirmede Yardımcı Olur: Yatırımcılar, piyasa değeri bazında şirketlerin büyüme potansiyelini değerlendirebilir. Büyük piyasa değerine sahip olan şirketler genellikle daha istikrarlı ve olgun şirketler olarak kabul edilirken, küçük piyasa değerine sahip şirketler daha yüksek büyüme potansiyeline sahip olabilir.
Portföy Yönetiminde Kullanılır: Yatırımcılar, portföylerini çeşitlendirirken piyasa değerini de göz önünde bulundururlar. Büyük piyasa değerine sahip şirketler genellikle daha istikrarlı ve güvenli yatırımlar olarak kabul edilirken, küçük piyasa değerine sahip şirketler daha yüksek getiri fırsatı sunar ancak risk de aynı oranda büyüyebilir.
Likiditeyi Gösterir: Bir şirketin hisse senetlerinin piyasada ne kadar likit olduğunu gösterir. Yüksek piyasa değerine sahip olan şirketlerin hisse senetleri genellikle daha fazla işlem görmekte ve alım-satım işlemleri daha kolay gerçekleşmektedir.
Şirketin Finansal Durumunu Gösterir: Bir şirketin finansal durumu hakkında da bilgi verir. Büyük piyasa değerine sahip olan şirketler genellikle daha fazla varlık ve kaynağa sahiptir, bu da daha güçlü bir mali yapıya işaret eder.
Şirketin Değerlemesinde Kullanılır: Şirketin hisse senetlerinin toplam değerini temsil ettiği için, piyasa değeri, şirketlerin değerlemesinde önemli bir faktördür; yatırımcılar tarafından değerleme modellerinde kullanılabilir.
Piyasa değeri, bir şirketin toplam değerini gösteren bir hesaplama ile belirlenir. Bu hesaplama için şirketin piyasada işlem gören hisse senedi adedi ve hisse fiyatı kullanılır.
Piyasa değeri = hisse senedi fiyatı x mevcut hisse sayısı
Bununla birlikte, piyasa değeri ile şirketin toplam değeri her zaman aynı değildir. Çünkü halka arz edilen şirketler, hisselerinin tamamını piyasada işlem görmeyebilir. Bu durumda, şirketin aktif hisselerinin yanı sıra, inaktif hisseler de bulunur. Aktif hisseler, piyasada işlem gören hisseleri temsil ederken, inaktif hisseler büyük hissedarlar tarafından elde tutulan hisselerdir.
Piyasa değerinin formülü ve bir örnek:
ABC şirketininin hisse senedi fiyatı 10 TL ise ve toplam hisse sayısı 1 milyon ise, şirketin piyasa değeri 10 TL x 1.000.000 hisse = 10.000.000 TL olacaktır.
Halka açık hisselerin piyasa değeri hesaplanırken, piyasa değeri ile halka açıklık oranı çarpılır. Bu şekilde, halka açık hisselerin toplam piyasa değeri bulunabilir.
Hisse senetleri, piyasa değerlerine göre farklı kategorilere ayrılır. Bu kategoriler, şirketlerin piyasa değeri ve hisse senedi performansına bağlı olarak belirlenir. İşte bu kategorilerin bazıları:
Kategori | Piyasa Değeri Aralığı (USD) |
---|---|
Mega Cap | 100 milyar dolar ve üzeri |
Big Cap | 10 milyar - 100 milyar dolar |
Mid Cap | 2 milyar - 10 milyar dolar |
Small Cap | 300 milyon - 2 milyar dolar |
Bu kategoriler, yatırımcıların portföylerini çeşitlendirme ve farklı risk-reward profillerine sahip şirketlere yatırım yapma imkânı sağlar. Her bir kategori, farklı özelliklere ve yatırım beklentilerine sahip yatırımcılar için çeşitli fırsatlar sunar.
BIST 100 endeksi, Borsa İstanbul'da işlem gören en yüksek piyasa değerine sahip 100 şirketi içeren bir endekstir.
BIST 100 hisselerinin piyasa değerini izlemek için Piapiri uygulamasını indirebilir ya da hisse senetleri takip ve öneri sayfamıza göz atabilirsiniz.
Not: Defter değeri bir şirketin varlıklarının (özsermaye, borçlar, varlıklar, vb.) muhasebe kayıtlarında gösterilen değeridir. Detaylı bilgi için defter değeri nedir ve içeriklerine PD/DD oranı nedir içeriklerine göz atabilirsiniz.
Piyasa değeri/EBITDA oranı, bir şirketin piyasa değeri ile EBITDA arasındaki ilişkiyi gösterir. Piyasa değeri, şirketin hisse senedi fiyatıyla hisse senedi adedinin çarpımıyla hesaplanan toplam değerini temsil ederken, EBITDA şirketin faaliyet performansını ölçen bir metriktir.
Yüksek bir piyasa değeri/EBITDA oranı, yatırımcıların şirkete daha yüksek bir değer atadığını gösterebilir. Bu durumda, yatırımcılar şirketin operasyonel performansının güçlü olduğunu veya büyüme potansiyeline sahip olduğunu düşünebilirler. Diğer yandan, düşük bir piyasa değeri/EBITDA oranı, yatırımcıların şirketi daha düşük bir değere sahip olduğunu veya operasyonel performansının zayıf olduğunu düşündüklerini gösterebilir.
Ancak, piyasa değeri/EBITDA oranı tek başına bir değerlendirme kriteri olarak kullanılmamalıdır. Bu oran, diğer finansal metriklerle ve sektör ortalamalarıyla birlikte değerlendirilmelidir. Şirketin büyüme potansiyeli, finansal yapı, rekabet koşulları ve diğer faktörler de piyasa değeri/EBITDA oranını etkileyen faktörler arasındadır.
Piyasa değeri/EBITDA oranı, şirketin değerlemesinde önemli bir gösterge olarak kullanılır. Yüksek bir piyasa değeri/EBITDA oranı, yatırımcıların şirketin faaliyet performansına ve büyüme potansiyeline daha olumlu baktığını gösterir. Bu durumda, şirketin gelirleri ve karlılığı yüksek olduğu düşünülerek hisse senetlerine daha fazla değer atılabilir.
Düşük bir piyasa değeri/EBITDA oranı ise yatırımcıların şirketin faaliyet performansını zayıf gördüğünü veya büyüme potansiyeli olduğuna inanmadığını gösterebilir. Bu durumda, şirketin karlılığı düşük olabilir veya operasyonel sorunlar yaşayabilir.
Ancak, piyasa değeri/EBITDA oranının tek başına bir değerlendirme kriteri olmadığını unutmamak önemlidir. Şirketin finansal durumu, büyüme potansiyeli, rekabet koşulları ve sektör ortalamaları gibi diğer faktörler de dikkate alınmalıdır. Ayrıca, her sektörün farklı dinamikleri olduğu için piyasa değeri/EBITDA oranları sektörler arasında da farklılık gösterebilir.