PD/DD (Piyasa Değeri/Defter Değeri), adından da anlaşılacağı üzere bir şirketin piyasa değerininin defter değerine bölünmesi ile hesaplanan orandır. Bu oran, hisse senetlerinin fiyatını değerlendirmek ve potansiyel bir yatırım fırsatı olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
Piyasa değeri, bir şirketin hisse senetlerinin piyasada işlem gördüğü toplam değerdir. Hisse senedinin fiyatı, piyasa talebine ve arzına bağlı olarak belirlenir. Piyasa değeri, şirketin toplam hisse sayısının hisse başına fiyatla çarpılmasıyla hesaplanır.
Örnek: ABC Şirketi'nin 100.000 adet hisse senedi bulunuyor ve her bir hisse senedi 50 TL fiyatla işlem görüyor olsun. Bu durumda, ABC Şirketi'nin piyasa değeri (PD) değeri 100.000 x 50 TL = 5.000.000 TL olarak belirlenir.
Defter değeri, bir şirketin varlıklarının (özsermaye, borçlar, varlıklar, vb.) muhasebe kayıtlarında gösterilen değeridir. Defter değeri, bir şirketin mali tablolarında yer alan net aktif rakamını yansıtır.
Defter değeri, şirketin varlıklarının toplamından borçlarının çıkarılmasıyla hesaplanır.
Örnek: XYZ Şirketi'nin toplam varlıkları 10.000.000 TL ve toplam borçları 2.000.000 TL ise, XYZ Şirketi'nin DD değeri 10.000.000 TL- 2.000.000 TL = 8.000.000 TL olacaktır.
Hisse Başı Defter Değeri (HBDD), bir şirketin özsermayesinin hisse sayısına bölünerek hesaplanan bir finansal göstergedir.
PD/DD oranı, şirketin piyasa değeri ile defter değeri arasındaki ilişkiyi gösterir. Eğer bu oran 1'den küçükse, şirketin defter değeri piyasa değerinden yüksektir ve hisse senedi potansiyel olarak değerlidir. Ancak, bu oran 1'den büyükse, şirketin piyasa değeri defter değerinden yüksek olabilir ve hisse senedi değer kaybı yaşayabilir şeklinde yorumlanır.
Şirketin piyasa değeri (şirketin piyasadaki hisse senedi fiyatının toplam hisse sayısıyla çarpılması) defter değerine (şirketin mali tablolarında yer alan net aktif değeri) bölerek hesaplanır.
PD/DD = Piyasa Değeri / Defter Değeri
Aşağıdaki örnekler, PD/DD oranının nasıl kullanılabileceğini göstermek amacıyla paylaşılmışır. Ancak, bu oran tek başına bir şirketin değerini değerlendirmek için yeterli değildir. Şirketin diğer finansal oranları, faaliyet performansı, sektör koşulları ve gelecekteki beklentiler gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.
Finansal piyasalarda işlem yapan yatırımcılar, PD/DD oranını diğer analiz yöntemleriyle birlikte kullanarak daha anlamlı bir değerlendirme yapabilirler.
Örnek: MNO Şirketi'nin PD değeri 6.000.000 TL ve DD değeri 5.000.000 TL olsun. Bu durumda, MNO Şirketi'nin PD/DD oranı 6.000.000 TL / 5.000.000 TL = 1,2 olacaktır. Bu oran, hisse senedinin piyasa değerinin defter değerinden %20 daha yüksek olduğunu gösterir.
Hisse senedinin piyasa değeri defter değerinden daha yüksekse, yani PD/DD >1 ise bu durum genellikle şirketin potansiyel bir büyüme veya kazanç potansiyeli olduğunu gösterir. Yüksek oran, yatırımcıların şirkete olan güvenini ve gelecekteki büyüme beklentilerini yansıtabilir.
Örnek olarak, ABC Şirketi'nin PD değeri 8.000.000 TL ve DD değeri 4.000.000 TL olsun. PD/DD oranı 8.000.000 TL / 4.000.000 TL = 2 olsun. Bu durumda, hisse senedinin piyasa değeri, şirketin defter değerinin iki katıdır. Yatırımcıların ABC Şirketi'nin büyüme potansiyeline inandığını ve hisse senedinin değerinin şirketin defter değerinin üzerinde olduğu yorumu yapılabilir.
Öte yandan, bu oran 1'den küçükse, yani hisse senedinin piyasa değeri defter değerinden daha düşükse, bu genellikle şirketin hisse değerinin piyasa fiyatından daha düşük olduğunu gösterir. Bu durumda yatırımcılar, o hisse senedini daha düşük bir fiyata alabileceklerini düşünerek satış yapabilirler.
Örnek olarak, STU Şirketi'nin PD değeri 2.500.000 TL ve DD değeri 5.000.000 TL olsun. PD/DD oranı 2.500.000 TL / 5.000.000 TL = 0,5 olsun. Bu durumda, hisse senedinin piyasa değeri, şirketin defter değerinin yarısıdır. Yani hisse fiyatı, olması gerekenin 2 katı bir değerden işlem görmektedir.
PD/DD oranı, yatırımcılar için bir şirketin değerini belirlemek ve potansiyel yatırım fırsatlarını değerlendirmek için kullanılan önemli bir araçtır. Bu oran, şirketin piyasa değerinin ne kadarının defter değerine dayandığını gösterir. Düşük bir PD/DD oranı, hisse senedinin değerinin defter değerine yakın olduğunu gösterir ve yatırımcılar için cazip bir yatırım fırsatı olabilir.
Bu oran yorumlanırken, birkaç faktör dikkate alınmalıdır:
PD/DD oranı, şirketin piyasa değeri ve defter değeri arasındaki ilişkiyi gösterirken, özkaynak karlılığı da yatırımcılar için önemli bir gösterge olabilir.
Özkaynak karlılığı, şirketin yalnızca özkaynaklarından elde ettiği karlılığı ifade eder. Eğer PD/DD oranı düşükken ve özkaynak karlılığı yüksekse, bu, şirketin piyasa değerinin defter değerine göre düşük olduğunu ve aynı zamanda sağlam bir finansal performansa sahip olduğunu gösterebilir. Bu durum, yatırımcılar için olumlu bir işaret olarak yorumlanabilir ve o şirketin hisselerine yatırım yapmak için doğru koşullar bulunduğuna işaret edebilir.
Yatırım yapılacak hisse senedi seçerken PD/DD oranının kabul edilebilir bir eşik değeri yoktur, çünkü sektör ve şirketin özelliklerine bağlı olarak değişir. Örneğin, büyüme potansiyeli yüksek olan teknoloji şirketleri genellikle yüksek oranlara sahip olabilirken, istikrarlı ve kârı düşük sektörlerde bu oranlar daha düşük olabilir. Bununla birlikte, yatırımcılar genellikle düşük oranlara sahip şirketleri değerli yatırım fırsatları olarak görürler, çünkü bu durum potansiyel bir değer artışı anlamına gelebilir.
Her halükarda PD/DD oranı, yatırım kararı almadan önce başka birtakım analizlerle birlikte değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Şirketin diğer finansal göstergeleri, büyüme potansiyeli, karlılık, borç düzeyi, sektör trendleri ve genel piyasa koşulları gibi faktörler de dikkate alınacak detayların başında gelmektedir. Ayrıca, geçmiş performansın yanı sıra gelecek projeksiyonlar ve şirketin stratejileri hakkında da ayrıntılı bir analiz yapılabilir.
Sonuç
PD/DD oranı, özellikle finansal piyasalar hakkında bilgi sahibi olan yatırımcıların değerlendirme yaparken kullandıkları önemli bir veridir. Ancak bu oran herhangi bir şirket ya da hisse analizi için tek başına ölçüt kabul edilemeyecek derecede yalın bir bilgidir.