Teknik analizde sıkça kullanılan Fibonacci dizisi, yatırımcıların fiyat hareketlerini anlamasını ve trendleri tahmin etmesini kolaylaştıran benzersiz bir araçtır. Dizinin kökenleri, Orta Çağ'da yaşamış İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci'ye dayanır.
Fibonacci dizisi, algoritmik olarak ilerleyen sayılardan oluşur. Fizik, mimari, sanat gibi pek çok alanda değerli olan bu algoritmik sayılar, piyasaların karmaşık yapısını çözmede de oldukça kullanışlıdır.
Gelin, bu esrarengiz diziye daha yakından bakarak finansal piyasalarda nasıl rol oynadığını birlikte keşfedelim.
Bu kitaptaki ünlü sayı dizisi, her sayının kendinden önce gelen iki sayının toplamı olarak sıralandığı, doğada sıklıkla rastlanan düzeni yansıtır. Fibonacci, bu sayı dizisini matematik, doğa ve sanatın birleştiği bir noktada sunarak ilgili alanlarda yeni perspektifler açmıştır. Fibonacci'nin bu katkıları, günümüzde bile finans, bilim ve sanat dünyasında etkisini sürdürmeye devam eder.
Matematik dünyasının en etkileyici kavramlarından biri olan Fibonacci sayı dizisi, her sayının kendisinden önce gelen iki sayının toplamıyla oluştuğu bir düzendir.
Örneğin, “0-1-1-2-3-5-8-13” dizisi, böyle bir dizidir. Ancak bu dizinin başlangıç noktası her zaman 1 olmak zorunda değildir. Başka bir deyişle, “4-4-8-12-20-32-52-84” gibi farklı başlangıç noktalarıyla da ilerlenebilir.
Fibonacci dizisinin önemi, sayılar birbirine oranlandığında altın orana yaklaşmasına dayanır. Altın oran, geometrik ve estetik açıdan mükemmel dengenin sembolüdür. Tarihte Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından mimaride kullanılmıştır.
Diğer yandan dizi, insan parmağının boğumları arasındaki oran, yüzün belli kısımlarının oranlaması, Mısır Piramitlerinin tabanına oranla yüksekliği gibi günlük hayatımızdaki pek çok doğal oluşumu ve yapıyı açıklamada da kullanılır. Yani sayılar dizisi, doğanın ve insan yapımı yapıların altında yatan estetik düzeni anlamamıza yardımcı olur.
Fibonacci geri çekilmesi, teknik analizde kullanılan önemli araçlardan biri olarak finansal piyasalarda fiyat hareketlerinin olası destek ve direnç seviyelerini belirlemede kullanılır. Yöntem, özellikle büyük fiyat hareketlerinin ardından piyasaların ne derece geri çekileceğini veya toparlanacağını tahmin etme olanağı verir.
Önemli bir analiz aracı olan geri çekilme, yatırımcıların piyasa psikolojisi ve fiyat dinamikleri hakkında daha derin anlayış kazanmalarına ve daha bilinçli işlem kararları almalarına yardımcı olabilir.
Fibonacci geri çekilme seviyeleri, genellikle %23.6, %38.2, %50, %61.8 ve %100 olmak üzere belirli yüzdelik oranlarda hesaplanır. Analiz yöntemi, bir varlığın fiyatının belirli bir zaman dilimindeki en yüksek ve en düşük noktaları arasındaki mesafeye ilgili yüzdelik oranları uygulayarak çalışır.
Örneğin, bir hisse senedi belirli bir süreçte yükseldikten sonra, fiyatın geri çekilebileceği olası noktaları tahmin etmek noktasında Fibonacci geri çekilme seviyeleri kullanılır. Yatırımcılar bu seviyeleri genellikle alım-satım kararları alırken potansiyel giriş-çıkış noktaları olarak değerlendirir.
Özellikle trend yönünde hareketlerin ardından gerçekleşen düzeltme evrelerinde kullanışlı olan Fibonacci geri çekilmesi, piyasanın hangi seviyede destek bulabileceğini veya dirençle karşılaşabileceğini anlamak için teknik analiz yapan yatırımcılar arasında popülerdir. Fakat yöntemin daha etkili olabilmesi için diğer teknik analiz araçlarıyla birlikte kullanılması önerilir. Bu sayede yatırım kararları daha sağlam temele oturtulabilir.
Teknik analizde Fibonacci dizisinden türetilen oranlar, finansal piyasalardaki fiyat hareketlerini analiz etmek için yaygın olarak kullanılır.
En çok kullanılan Fibonacci oranları şunlardır:
Piyasaların gelecekteki hareketlerini teknik olarak tahmin etmede kullanılan Fibonacci düzeltmesi, fiyat hareketlerinin nasıl davranabileceğini anlamak için Fibonacci sayı dizisini temel alır. Yöntemin temel kavramları arasında Fibonacci zaman aralıkları, yayları ve fanları bulunur.
Önemli fiyat hareketlerinin başlangıç noktasından itibaren belirli zaman aralıklarında yaşanabilecek trend değişimlerini öngörmek için kullanılır. Aralıklar, Fibonacci sayı dizisine dayalı hesaplanarak piyasa döngülerinin potansiyel dönüş noktalarını belirlemeye yardımcı olabilir. Yatırımcılar, aralıkları kullanarak fiyatların ne zaman yön değiştirebileceğine dair tahminlerde bulunurlar.
Bir varlığın fiyat hareketinin en düşük ve en yüksek noktaları arasına çizilen bir dizi yarıçaplı yaydır. İlgili yaylar, belirli Fibonacci oranları kullanılarak oluşturularak potansiyel destek veya direnç seviyelerini gösterir. Fiyatlar, yayların üzerine veya altına düştüğünde yatırımcılar için önemli alım veya satım sinyalleri oluşturabilir.
Fibonacci fanları, bir trendin başlangıç noktasından çıkarılan ve belirli Fibonacci oranlarını içeren çizgilerden oluşur. Fiyatların trend boyunca karşılaşabileceği potansiyel destek ve direnç seviyelerini belirlemek için kullanılan çizgiler, piyasanın eğilimi ve gücünü değerlendirmede etkili bir yöntemdir. Yatırımcılar, çizgileri kullanarak alım-satım kararlarını şekillendirebilirler.
Fibonacci düzeltmesi, fiyat grafiklerinde belirgin yükseliş veya düşüş trendinin ardından piyasanın hangi seviyelerde destek ya da dirençle karşılaşabileceğini belirlemek için kullanılan teknik analiz aracıdır. Düzeltme şu aşamalardan oluşur:
Fibonacci seviyeleriyle bir varlığın fiyat hareketindeki potansiyel destek ve direnç noktalarını belirlemek için öncelikle mevcut piyasa trendi tespit edilir. Ardından Fibonacci seviyeleri, yükseliş veya düşüş trendlerinde uygun noktalara çizilir.
Bu seviyeler %23.6, %38.2, %50, %61.8 gibi oranlarla temsil edildiğinden fiyatın ilgili seviyelere yaklaşması, alım veya satım fırsatları olarak değerlendirilebilir.
Fibonacci seviyelerini diğer teknik analiz araçları ve göstergelerle birleştirmek, daha güvenilir sinyaller elde etmeye yardımcı olur. Böylece yatırımcılar daha bilinçli alım-satım kararları alabilirler.
Fibonacci seviyelerinin diğer teknik analiz indikatörleriyle birlikte kullanılması, borsada işlem yaparken daha güvenilir ve etkili sonuçlar elde etmeye yardımcı olur. Böyle bir kombinasyonun nasıl yapılabileceğine dair şu örnekler verilebilir:
Fibonacci seviyeleri, borsadaki işlem ustalığının gizli anahtarı olarak destek ve direnç noktalarını aydınlatır ve yatırımcıların karar verme süreçlerine ışık tutar. Piyasadaki dalgalanmaları anlamada bir pusula işlevi gören matematiksel seviye, diğer teknik analiz araçlarıyla birleştiğinde adeta finansal dedektif gibi derinlemesine analiz yapma imkânı sunabilir.
Hareketli ortalamaların düzeni ve hacim göstergelerinin nabzıyla uyum içinde çalışan Fibonacci seviyeleri, borsanın karmaşık dünyasında yatırımcılara yol gösterir. Etkileşim, sadece sayıların oyunu olmaktan çıkarak piyasanın kalp atışlarını okuma sanatına dönüşür. Böylece yatırımcılar için paha biçilemez stratejik avantajlar sağlar.