Finansal piyasalarda yatırım yaparken izlenebilecek pek çok farklı yöntem bulunur. Doğru planlama, yatırımcıların hedeflerine ulaşmasına yardımcı olurken yanlış zaman yanlış stratejiyi izlemek ciddi finansal kayıplara yol açabilir.
Peki, borsa yatırım stratejisi nedir ve nasıl seçilir? Yazımızda borsadaki yatırım planlamasına dair merak edilen konu başlıklarını bulabilirsiniz.
Yatırım stratejisi borsadaki yatırım hedeflerine ulaşmak için izlenmesi gereken yöntemler bütünü olarak açıklanabilir.
Borsada birikimlerini değerlendirmek isteyen bir yatırımcının ne istediğine karar vermesi, getiri ve risk beklentilerini hesaba katarak hareket etmesi önemlidir. Bu sayede hedefine en uygun yol haritasını belirleme şansı bulur.
Yatırım planlaması yaparken piyasaları takip etmek, finansal açıdan kendini geliştirmek ve makroekonomik verileri takip etmek, strateji oluşturabilmek adına önemlidir. Yatırım yönteminin seçiminde ek olarak zaman ve varlık kıstaslarını da göz önüne almak gerekir. Borsada doğru stratejide bile yanlış varlık seçimi veya yanlış zamanlama gibi nedenlerden ötürü kayıplar yaşanması olasıdır.
Borsa gibi sürekli dalgalı seyir izleyen yatırım seçeneklerinde her dönem öne çıkan sektörler ve hisse senetleri olabilir. Doğru varlık, planlama ve strateji üçlüsünü bir arada kullanabilmek için pek çok temel analiz verisine hakim olmak gerekir. Bunlara ek olarak dünyadaki gelişmeleri yakından izlemek ve global finansal enstrüman fiyatlarını incelemek şarttır.
Yatırım stratejileri temelde Aktif ve Pasif olarak ikiye ayrılır. Bunların kendi içinde güçlü ve zayıf yönleri vardır. Bir seçim yaparken getiri optimizasyonu, risk analizi ve portföy çeşitlendirmesi gibi temel metotları birlikte uygulamak önemlidir.
Aktif yatırım, bir finansal yatırım aracının hareketleri üzerinden kazanç sağlamayı ifade eder. Bu yatırım türünde genellikle başarılı olmak zordur. Alım-satım işlemlerinin yapıldığı ilgili yatırım yönteminde çoğunlukla kısa vadeli pozisyonlar hedeflenir.
Diğer yatırım planlamalarına oranla daha riskli olan yöntem, buna karşın kısa vadede yüksek kazanç imkanı sunar. İlgili yatırım yöntemi piyasadaki pek çok yatırımcı tarafından tercih edilir.
Teknik analiz incelemelerinin kullanıldığı bu yöntemde piyasalardaki haber akışlarına ek olarak grafikler ve çeşitli veriler incelenir. “Teknik analiz nedir, nasıl yapılır?” merak ediyorsanız ilgili yazımıza da göz atabilirsiniz.
Tüm incelemelerin sonunda ise en doğru strateji oluşturularak alım-satım işlemleri gerçekleştirilir. Kaldıraçlı işlemler yapan yatırımcılar için bu yöntemin zaman maliyeti oldukça fazla olabilir. Çünkü bu tip işlemlerde teknik analiz ve piyasa takibi gibi araştırmalar hayli zaman alır.
Aktif yatırımda günlük alım-satım işlemlerine ek olarak momentum stratejisi de izlenebilir. Buna göre eğer piyasalarda bir ivme varsa fiyat yüksek olsa dahi yatırım yapma şansı vardır. Yani varlıkları yüksek fiyatlardan alıp daha yüksek fiyatlara satmak mümkündür.
Pasif yatırım planlaması uzun vadeli yatırımları konu alır. Bu yöntemi tercih eden yatırımcılar, alış-satış miktarını sınırlayarak uygun maliyetli yatırımlar yapmaya odaklanır. Bu strateji “al ve tut” biçiminde ilerler. Böylece varlığın sonraki fiyat hareketlerine gösterilen duyarlılık azalır. Kısa süreli fiyat hareketleri yerine belirli bir dönem sonundaki kazanç oranı baz alınır.
Pasif yatırım planlaması söz konusu olduğunda endeks fonları gibi seçeneklere yatırım yapmak akıllıcadır. Onlarca hisse senedine sahip olmak, zaman içinde yükselen şirket kȃrları üzerinden kazanç elde etmeye olanak tanır.
Yatırım planlaması gerçekleştirirken risk toleransından yatırım yapma amacına kadar pek çok unsurun göz önünde bulundurulması gerekir. Yatırım stratejisine karar vermeden önce şu noktaları dikkate almalısınız:
Her yatırımda bir risk payı bulunur. Herhangi bir yatırım gerçekleştirirken risk seviyenizi önceden belirlemeniz gerekir. Böylece stratejinizi daha net oluşturabilirsiniz.
Yatırım risk oranı yatırımcının tercihine göre değişkenlik gösterir. Bazı yatırımcılar yüksek riske açıkken bazıları ise risk düzeyini düşük tutmak ister. Risk planlamanızı yaparak size en uygun yatırım portföyünüzü oluşturabilirsiniz.
Yatırım öncesinde kendinize yüzde veya miktar bazında bir kâr hedefi belirleyebilirsiniz. Kâr hedefi koymak yatırım yaparken kendinizi daha rahat ve motive hissetmenize olanak tanır. Belirli bir kâr hedefine ulaştıktan sonra yatırımlarınızın bir kısmını nakde çevirerek aldığınız riski azaltabilirsiniz.
Yatırım araçlarını yakından tanımak ve özelliklerini bilmek doğru strateji oluşturmanıza katkı sağlar. Piyasa koşullarına uygun yatırım araçlarını bilinçli bir şekilde seçmek yatırımlarınızdan kazanç elde etmenize imkan tanır.
Örneğin; emtia, gayrimenkul ve hisse senedi gibi yatırım araçlarının özelliklerini ve hangi dönemlerde öne çıktıklarını bilmek bu varlıklara zamanında yatırım yapabilmenizi kolaylaştırır.
Portföyünüzü farklı sektörlere ve finansal araçlara göre ayırarak getiri ve risk arasında bir denge kurabilirsiniz. Farklı sınıflardan yatırım enstrümanları, dönemsel koşullara göre farklı fiyat hareketleri sergileyebilir.
Örneğin, krizlerde veya savaş durumlarında borsa düşerken altın genellikle yukarı yönlü ivme kazanır. Bu sebeple portföy çeşitlendirme yaparak yatırımınızı ani gelişmelere karşı koruyabilir, portföyünüzü güvenceye alabilirsiniz.
Yatırımcılar her zaman farklı finansal araçlara yatırım yapma isteği duyar. Bunun altındaki ana neden birikimleri enflasyona karşı koruma ve daha güvenli bir geleceğe sahip olma arzusudur. Ancak yatırım piyasalarında herhangi bir stratejiye sahip olmadan ilerlemek çoğu zaman kayıpla sonuçlanır.
Bilinçli bir yatırımcı olmanın ve belirli bir stratejiye göre hareket etmenin başlıca getirileri aşağıdaki gibidir:
Büyüme yatırımı temel yatırım planlamalarından biri olarak gösterilir. Temel analizler, grafiksel tablolar ve pek çok etkeni bir arada inceleyen yatırımcılar büyüme potansiyeli yüksek hisselere odaklanır.
Bu stratejiye göre yatırımcılar hisse senedinin anlık fiyatını değil, gelecekteki değerini hedefler. Söz konusu stratejide “Şirket değerlendiğinde hisse senetlerinin fiyatları da buna paralel olarak artar.” mantığı hakimdir.
Büyüme stratejisinde yatırımcılar şirketin yanı sıra sektöre de odaklanır. Büyüme vadeden sektörler bu yatırımcıların hedefindedir. Ülke ekonomisinin iyi bir seyir izlediği dönemlerde büyüme stratejisiyle iyi getiriler elde etmek mümkün olabilir.
Söz konusu stratejide değerinin altındaki hisse senetlerini araştırıp bu varlıklara yatırım yapan yatırımcılar temel ve teknik analiz yöntemlerini kullanır. Yine de kabul etmek gerekir ki değerinin altındaki hisselere yatırım yapmak ve kazanç elde etmek zor bir yöntemdir. Çünkü bir hissenin değerlenmesi için büyük oranda yatırım alması gerekir. Ayrıca bu tip hisse senetlerini belirlemek, zorlu bir araştırma süreciyle mümkün olur. Değerinden düşük işlem gören hisse senetlerine yatırım yapanların muhtemel yükseliş dönemlerinde satış yapıp kazanç sağlama hedefi bulunur.
Kripto para yatırımcıları arasında oldukça yaygın olan HOLD ya da HODL ifadesi, adını bu stratejiden almıştır. Al ve Tut yatırım Stratejisi doğru finansal varlığa yatırım yaptıktan sonra sabırla bekleyerek uzun vadeli ve yüksek getiri elde etmek üzerine kuruludur. Bu stratejiyi benimsemiş yatırımcıların iyi birer araştırmacı olmaları, geleceği parlak sektörleri ve şirketleri tespit etmeleri gerekir.
Pasif bir yatırım stratejisi olan Al ve Tut ile uzun vadede yüksek oranda getiri elde etmek mümkündür. Bu strateji daha az sayıda alım satım yapmak üzerine kurulduğu için, aracı kurum komisyon masraflarından da tasarruf etmenize yardımcı olur.
Yatırım stratejilerinin her birinin kendi içinde avantajlı ve dezavantajlı yanları bulunur. Birçok yatırım danışmanı aktif ve pasif yöntemlerin karışımının en iyi strateji olduğu konusunda hemfikirdir. Bu noktada yatırım yapmaya yeni başlayanlar için hedge fonları, pasif fonlar ve ETF’lerden oluşan bir portföy önerilebilir.