2024’te En Çok Yükselen Endeksler

2024 yılı, Borsa İstanbul'da farklı sektörlerin öne çıktığı ve yatırımcılara çeşitli fırsatlar sunduğu bir dönem olarak kaydedildi. BIST 100 endeksi, yılı %31,6 oranında değer kazanarak tamamladı ve böylece art arda altı yıl boyunca yükseliş serisini sürdürdü.

Sektörel bazda incelendiğinde sigorta sektörü %97,4'lük artışla en çok kazandıran endeks oldu. İletişim sektörü %67,3, bankacılık sektörü ise %67 oranında değer kazandı. Öte yandan spor sektörü %13,8'lik düşüşle yılın tek kaybettiren endeksi olarak dikkat çekti.

Yazımızda Borsa İstanbul’da en fazla getiri sağlayan endekslere göz atacağız.

BIST’te En Çok Artan Endeksler 2024

Verilere bakıldığında 2024 yılı için özellikle sigorta, iletişim ve bankacılık sektörlerindeki güçlü performansın yatırımcılara fırsatlar sunduğu söylenebilir. Ayrıca tabloda yer alan 9 sektörün enflasyon üstü getiri sağlayarak yatırımcıların yüzünü güldürdüğü şeklinde bir yorum yapmak yanlış olmayacaktır.

Borsa Endeksi Nedir?

Borsa endeksi, belirli kriterlere göre seçilen hisse senetlerinin performansını ölçen bir göstergedir. Bir borsa endeksi, borsada işlem gören farklı sektörlerden şirketlerin hisse fiyatlarındaki değişimleri bir araya getirerek piyasanın genel eğilimi hakkında bilgi verir. Endeksler, yatırımcılar için piyasanın yönünü ve genel durumu anlamada önemli bir araçtır.

Bir borsa endeksinin değeri, endekse dahil olan hisse senetlerinin fiyat hareketlerine bağlı olarak sürekli değişir. Endeksteki hisse senetlerinin fiyatları yükseldiğinde endeksin değeri artar, düştüğünde ise azalır. Bu nedenle bir endeksin hareketi, borsanın genel performansı hakkında bir fikir verir.

Endeksler Ne İşe Yarar?

Borsa endeksleri, yatırımcıların ve piyasa katılımcılarının piyasa trendlerini ve performansını değerlendirmesi için önemli bir araçtır. Endeksler, borsada işlem gören hisse senetlerinin belirli bir grup üzerinden ölçümlenmesini sağlar ve piyasaya dair birçok kritik bilgiyi sunar.

Endekslerin temel işlevleri şu şekilde sıralanabilir:

• Endeksler, borsanın genel yönü hakkında bilgi verir. Yatırımcılar, piyasanın yükselip yükselmediğini veya düşüş eğiliminde olup olmadığını endeks hareketlerine bakarak anlayabilir.
• Farklı sektörlere özel endeksler, yatırımcılara hangi sektörlerin güçlü performans gösterdiğini veya hangi sektörlerin geride kaldığını analiz etme imkânı sunar.
• Endeks hareketleri, yatırımcıların strateji belirlemesine yardımcı olur. Özellikle belirli endekslerdeki trendler, yatırımcılara alım veya satım fırsatları hakkında fikir verir.
• Borsa endeksleri, bir ülkenin ekonomik durumunu ve beklentilerini yansıtır. Endeksin yükselmesi, genellikle ekonomideki olumlu beklentilerin işareti olarak kabul edilir.
• Yatırımcılar ve fon yöneticileri, kendi performanslarını bir endeksle karşılaştırarak yatırımlarının ne kadar başarılı olduğunu ölçebilirler. Örneğin, bir fonun getirisi BIST 100 endeksi ile kıyaslanabilir.
• Birçok yatırım fonu, belirli bir endeksi takip ederek yatırımcılara getiri sağlamayı hedefler. Bu sayede yatırımcılar, endeksin performansına paralel bir kazanç elde edebilir.
• Endeksler, farklı sektörlerden hisse senetlerini içerdikleri için yatırımcılara riskin dağıtılması konusunda yardımcı olur. Bir endekse dayalı yatırım yapmak, tek bir hisseye yatırım yapmaktan daha az riskli olabilir.
• Endeksler, piyasa trendlerini ve dalgalanmalarını izlemek için bir referans noktası sağlar. Yatırımcılar, kısa ve uzun vadeli piyasa hareketlerini endeks değişimlerinden takip edebilirler.

Borsa Endeksleri Neye Göre Yükselir?

Borsa endekslerinin yükselmesi, piyasada işlem gören hisse senetlerinin genel performansıyla doğrudan bağlantılıdır. Endekste yer alan hisse senetlerinin değer kazanması, endeksin yükselmesine yol açar. Bu hareketler hem şirketlerin iç dinamiklerinden hem de ekonomik ve politik faktörlerden etkilenir. Piyasadaki arz-talep dengesi, yatırımcı beklentileri ve küresel gelişmeler de endekslerin değerini belirleyen temel unsurlar arasında yer alır.

Bir endekste yer alan hisselerin büyük bir kısmının değer kazanması, endeksin yukarı yönlü hareket etmesine neden olur. Örneğin, BIST 100 endeksinde yer alan büyük şirketlerin hisse değerlerinde görülen artış, endeksin genelini pozitif etkiler.

Özellikle banka, enerji, sanayi ve teknoloji gibi ağırlıklı sektörlerdeki şirketlerin performansı, endeks üzerinde büyük etkiye sahiptir. Bu nedenle belirli sektörlerdeki olumlu gelişmeler, tüm piyasa endekslerine yayılabilir.

Makroekonomik göstergeler de endekslerin yükselmesinde rol oynar. Faiz oranlarının düşmesi, enflasyonun kontrol altında olması ve ekonomik büyüme gibi faktörler, hisse senetlerine olan talebi artırır ve endekslerin yükselmesine katkıda bulunur. Öte yandan döviz kurları, emtia fiyatları ve merkez bankası politikaları gibi küresel değişkenler de piyasalarda etkili olur.

En Popüler BIST Endeksleri

• BIST 100 Endeksi (XU100), Borsa İstanbul’un en popüler ve en çok takip edilen endeksidir. Türkiye’nin en büyük ve en likit 100 şirketinin hisselerini kapsayan bu endeks, piyasadaki genel eğilimleri yansıtması açısından önemli bir referans noktasıdır.
• BIST 30 Endeksi (XU030), BIST 100 içerisinde yer alan en büyük ve en likit 30 şirketi kapsar. Bu endeks, genellikle vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde temel dayanak varlık olarak kullanılır.
• BIST Bankacılık Endeksi (XBANK), bankacılık sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin performansını ölçer. Türkiye ekonomisinde bankacılık sektörünün önemli bir yer tutması nedeniyle bu endeks yatırımcıların dikkatle izlediği endekslerden biridir.
• BIST Sınai Endeksi (XUSIN), sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin hisselerini içerir. Özellikle üretim ve ihracat ağırlıklı çalışan şirketler, bu endeksin performansını doğrudan etkiler.
• BIST Temettü Endeksi (XTM25), düzenli temettü ödeyen şirketlerin hisselerinden oluşur. Temettü gelirine odaklanan uzun vadeli yatırımcıların tercih ettiği bir endekstir.
• BIST Sürdürülebilirlik Endeksi (XUSRD), çevresel, sosyal ve yönetişim kriterlerine uygun şirketlerin yer aldığı bir endekstir. Sürdürülebilir yatırımlara önem veren yatırımcılar için önemli bir referans noktasıdır.

Yurt Dışı Borsalarda Popüler Endeksler

• S&P 500 (ABD): Amerika Birleşik Devletleri’nde işlem gören en büyük 500 şirketin hisselerini kapsar. ABD ekonomisinin genel performansını yansıtan en önemli göstergelerden biridir.
• Dow Jones Industrial Average (DJIA) (ABD): ABD’nin en köklü endekslerinden biridir. 30 büyük ve köklü şirketin hisselerini içerir. Özellikle sanayi ve finans sektöründeki dev şirketlerin performansını ölçer.
• Nasdaq Composite (ABD): Teknoloji ve yenilik odaklı şirketlerin hisselerinden oluşur. Apple, Microsoft, Amazon gibi dev teknoloji firmalarının dahil olduğu bu endeks, teknoloji sektörünün trendlerini belirler.
• FTSE 100 (Birleşik Krallık): Londra Borsası’nda işlem gören en büyük 100 şirketin hisselerini içerir. Birleşik Krallık ekonomisinin genel performansını ve küresel şirketlerin hareketlerini yansıtır.
• DAX (Almanya): Frankfurt Borsası’nda işlem gören 40 büyük Alman şirketini kapsar. Almanya’nın ekonomik gücünü ve Avrupa’daki ekonomik durumu değerlendirmek için önemli bir göstergedir.
• CAC 40 (Fransa): Fransa’nın en büyük 40 şirketinin hisselerinden oluşur. Paris Borsası’nın temel göstergesi olarak Avrupa’daki ekonomik gelişmeleri yansıtır.
• Nikkei 225 (Japonya): Tokyo Borsası’nda işlem gören 225 büyük Japon şirketini kapsar. Japon ekonomisinin performansını değerlendirmek için kullanılan en popüler endekstir.
• Hang Seng Index (Hong Kong): Hong Kong Borsası’nda işlem gören en büyük şirketlerin hisselerinden oluşur. Çin ekonomisi ve Asya piyasalarının genel durumunu yansıtır.
• Shanghai Composite Index (Çin): Şanghay Borsası’nda işlem gören tüm şirketlerin performansını ölçer. Çin’in ekonomik büyümesi ve piyasa hareketleri hakkında bilgi verir.
• Bovespa (Brezilya): Brezilya’nın en büyük borsa endeksidir. São Paulo Borsası’nda işlem gören büyük şirketleri kapsar. Latin Amerika piyasalarının genel performansını değerlendirmek için önemli bir göstergedir.